Borsa İstanbul A.Ş.'de işlem gören payların işlem esaslarının farklılaştırılması - ABC Düzenlemesinde değişiklik

İLGİLİ SPK BÜLTENİNE AŞAĞIDAKİ ADRESTEN ERİŞEBİLİRSİNİZ :
http://www.spk.gov.tr/apps/haftalikbulten/displaybulten.aspx?yil=2014&sayi=30

II) Kurul’un i-SPK.101.1 (30.10.2014 tarihli ve 31/1080 s.k.) sayılı İlke Kararı:

ABC Düzenlemesi olarak bilinen, Borsa İstanbul A.Ş.'de işlem gören payların işlem esaslarının farklılaştırılmasına yönelik Kurulumuz düzenlemelerinin 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve ikincil mevzuatın yürürlüğe girmesi, Borsa İstanbul’da işlem gören payların işlem esaslarının yeni mevzuat, yeni pazarlar ve son yıllarda halka açılmış olan şirketler dikkate alınarak gözden geçirilmesi sonucunda;

A) Piyasa, platform veya pazar bakımından;

1) Borsa pay piyasasında işlem gören payların işlem esaslarının belirli özellikleri dikkate alınarak farklılaştırılması ve bunların sınıflandırılması amacıyla söz konusu payların A, B ve C olmak üzere üç farklı grupta izlenmesine,

2) Pay piyasası dışında kalan; Gelişen İşletmeler Piyasası (GİP), Serbest İşlem Platformu (SİP), Nitelikli Yatırımcı İhraç Pazarı ve Gözaltı Pazarı’nda (GP) işlem gören payların genel olarak D Grubu adı altında izlenmesine ve söz konusu payların içinde bulunduğu piyasa, platform veya pazarın özellikleri dikkate alınarak farklı işlem esaslarına tabi tutulmasına,

B) Fiili Dolaşımdaki Pay (FDP) değeri bakımından, Borsa tarafından belirlenen değerleme dönemi itibarıyla FDP değerinin ortalaması;

1) 30 milyon TL ve üzerinde olan payların, A Grubuna dahil edilmesine,

2) 30 milyon TL’nin altında ancak 10 milyon TL ve üzerinde olan payların B Grubuna dahil edilmesine,

3) 10 milyon TL’nin altında olan payların C Grubuna dahil edilmesine,

C) Mevcut veya ilave kurallar bakımından;

1) A Grubu payların;

i) Sürekli müzayede işlem yöntemine tabi olmasına,

ii) Kredili alım, açığa satış, ödünç alma veya ödünç verme işlemlerine konu olabilmesine,

2) B Grubu payların;

i) Sürekli müzayede işlem yöntemine tabi olmasına,

ii) Kredili alım, açığa satış, ödünç alma veya ödünç verme işlemlerine konu olabilmesine,

iii) Belirli bir anda oluşabilecek açık takas pozisyonunun %100’ü oranında özkaynak bulundurma şartına tabi olmasına, buna göre bir müşterinin takası henüz gerçekleşmemiş işlemleri sonucunda, belirli bir anda B grubu paylarda oluşabilecek açık takas pozisyonunun asgari %100’ü oranında net varlığının bulunmasının zorunlu olmasına, ayrıca bu paylarda gerçekleştirilen işlemlerde hiçbir suretle ve yatırım kuruluşu yönetim kurulu kararı ile de olsa müşteri bazında veya genel olarak özkaynak oranlarının değiştirilememesine ve teminat alınmaksızın emir kabul edilememesine,

iv) Sermaye piyasası araçlarının kredili alım, açığa satış, ödünç alma veya ödünç verme işlemlerinde özkaynak oranının hesaplanmasında en çok %50’si oranında özkaynak olarak kabul edilebilmesine,

3) C Grubu payların;

i) Piyasa yapıcısı veya likidite sağlayıcısına sahip olması durumunda sürekli müzayede işlem yöntemine tabi olmasına,

ii) Piyasa yapıcısı veya likidite sağlayıcısına sahip olmaması durumunda tek fiyat işlem yöntemine tabi olmasına,

iii) Kredili alım işlemi veya açığa satışa konu olmamasına,

iv) Belirli bir anda oluşabilecek açık takas pozisyonunun %100’ü oranında özkaynak bulundurma şartına tabi olmasına, buna göre bir müşterinin takası henüz gerçekleşmemiş işlemleri sonucunda, belirli bir anda C grubu paylarda oluşabilecek açık takas pozisyonunun asgari %100’ü oranında net varlığının bulunmasının zorunlu olmasına, ayrıca bu paylarda gerçekleştirilen işlemlerde hiçbir suretle ve yatırım kuruluşu yönetim kurulu kararı ile de olsa müşteri bazında veya genel olarak özkaynak oranlarının değiştirilememesine ve teminat alınmaksızın emir kabul edilememesine,

v) Sermaye piyasası araçlarının kredili alım, açığa satış, ödünç alma veya ödünç verme işlemlerinde özkaynak olarak kabul edilmemesine,

4) D Grubunda Gelişen İşletmeler Piyasasına (GİP) dahil olan payların;

i) Piyasa yapıcısına sahip olması durumunda sürekli müzayede işlem yöntemine tabi olmasına,

ii) Piyasa yapıcısına sahip olmaması durumunda tek fiyat işlem yöntemine tabi olmasına,

iii) Kredili alım işlemi veya açığa satışa konu olmamasına,

iv) Belirli bir anda oluşabilecek açık takas pozisyonunun %100’ü oranında özkaynak bulundurma şartına tabi olmasına, buna göre bir müşterinin takası henüz gerçekleşmemiş işlemleri sonucunda, belirli bir anda D grubu paylarda oluşabilecek açık takas pozisyonunun asgari %100’ü oranında net varlığının bulunmasının zorunlu olmasına, ayrıca bu paylarda gerçekleştirilen işlemlerde hiçbir suretle ve yatırım kuruluşu yönetim kurulu kararı ile de olsa müşteri bazında veya genel olarak özkaynak oranlarının değiştirilememesine ve teminat alınmaksızın emir kabul edilememesine,

v) Sermaye piyasası araçlarının kredili alım, açığa satış, ödünç alma veya ödünç verme işlemlerinde özkaynak oranının hesaplanmasında en çok %50’si oranında özkaynak olarak kabul edilebilmesine,

5) D Grubunda Serbest İşlem Platformu (SİP) veya Nitelikli Yatırımcı İşlemleri Pazarına (NYİP) dahil olan payların;

i) Tek fiyat işlem yöntemine tabi olmasına,

ii) Kredili alım işlemi veya açığa satışa konu olmamasına,

iii) Belirli bir anda oluşabilecek açık takas pozisyonunun %100’ü oranında özkaynak bulundurma şartına tabi olmasına, buna göre bir müşterinin takası henüz gerçekleşmemiş işlemleri sonucunda, belirli bir anda D grubu paylarda oluşabilecek açık takas pozisyonunun asgari % 100’ü oranında net varlığının bulunmasının zorunlu olmasına, ayrıca bu paylarda gerçekleştirilen işlemlerde hiçbir suretle ve yatırım kuruluşu yönetim kurulu kararı ile de olsa müşteri bazında veya genel olarak özkaynak oranlarının değiştirilememesine ve teminat alınmaksızın emir kabul edilememesine,

iv) Sermaye piyasası araçlarının kredili alım, açığa satış, ödünç alma veya ödünç verme işlemlerinde özkaynak olarak kabul edilmemesine,

v) Brüt takas uygulamasına tabi olmasına,

6) D Grubunda Gözaltı Pazarına dahil olan payların;

i) Tek fiyat işlem yöntemine tabi olmasına,

ii) Kredili alım işlemi veya açığa satışa konu olmamasına,

iii) Belirli bir anda oluşabilecek açık takas pozisyonunun %100’ü oranında özkaynak bulundurma şartına tabi olmasına, buna göre bir müşterinin takası henüz gerçekleşmemiş işlemleri sonucunda, belirli bir anda D grubu paylarda oluşabilecek açık takas pozisyonunun asgari %100’ü oranında net varlığının bulunmasının zorunlu olmasına, ayrıca bu paylarda gerçekleştirilen işlemlerde hiçbir suretle ve yatırım kuruluşu yönetim kurulu kararı ile de olsa müşteri bazında veya genel olarak özkaynak oranlarının değiştirilememesine ve teminat alınmaksızın emir kabul edilememesine,

iv) Sermaye piyasası araçlarının kredili alım, açığa satış, ödünç alma veya ödünç verme işlemlerinde özkaynak olarak kabul edilmemesine,

Ç) Bu kapsamda; A, B, C ve D gruplarında yer alan paylara ilişkin sınıflandırma ve kuralların aşağıdaki tabloda özetlenen şekliyle kabul edilmesine,

D) Düzenleme kapsamındaki diğer hususlara ilişkin olarak;

1) Yukarıdaki kurallara ek olarak Borsa tarafından belirlenen değerleme dönemi içerisinde ve hesaplama yöntemi ile Borsa fiyatı pay başına net aktif değerinin 1,5 katı ve üzeri olan menkul kıymet yatırım ortaklıklarının B Grubu’na, Borsa fiyatı pay başına net aktif değerinin 2 katı ve üzeri olan menkul kıymet yatırım ortaklıklarının C grubuna dahil edilmesine,

2) Payların sınıflandırılması ve gruplar arası geçiş işlemlerinin belirlenecek değerleme dönemi ve veri seti üzerinden Borsa tarafından yapılmasına,

3) Borsa’ya ilk defa kote olan şirket paylarının grubu belirlenirken; halka arz edilen payların değerinin dikkate alınmasına ve söz konusu payların değerlendirme sonrası dahil oldukları grupların kurallarına göre işlem görmesine,

E) Söz konusu düzenlemenin 2 Ocak 2015 tarihi itibarıyla uygulamaya başlanmasına,

F) Kurulumuzun (1) 23.07.2010 tarihli ve 21/657 sayılı, (2) 23.09.2010 tarihli ve 28/821 sayılı Kararlarının 2 Ocak 2015 tarihi itibarıyla yürürlükten kaldırılmasına karar verilmiştir.

III) Kurul’un i-SPK.128.9 (30.10.2014 tarihli ve 31/1059 s.k.) sayılı İlke Kararı:

23.07.2010 tarihli ve 21/655 sayılı Kurulumuz kararı ile 19.08.2010 tarihli ve 24/729 sayılı Kurulumuz kararında fiili dolaşımdaki pay oranı kavramı dışında tutulacak payları tanımlayan “Şirket sermayesinin %5 ve daha fazlasına sahip olan gerçek ve tüzel kişi ortakların sahip olduğu” ifadesinin, 2 Ocak 2015 tarihinde yürürlüğe girecek yeni ABC Düzenlemesi kapsamında yapılacak hesaplamalardan itibaren kullanılmak üzere “Şirket sermayesinin %10 ve daha fazlasına sahip olan gerçek ve tüzel kişi ortakların sahip olduğu” şeklinde değiştirilmesine karar verilmiştir.

KOŞULLARIN BİRLEŞTİRİLMESİ

KOŞULLARIN BİRLEŞTİRİLMESİ:

Birden fazla sayıda koşulun birlikte uygulanabilmesi mümkündür.

Farklı koşulları, formüllerinin arasına AND veya OR koyarak birleştirebilirsiniz.

AND ile birleştirme: Her 2 koşulunda aynı zamanda doğrulanmış olmasını gerektirir.

Örnek:

C>MOV(C,5,E) AND RSI(C,14)<35

İpucu: Koşullar ile AND / OR arasında mutlaka 1 karakterlik boşluk olmalıdır.

Yukarıdaki koşulun anlamı şudur: Kapanış 5 barlık hareketli ortalamadan büyük olacak ve aynı zamanda 14 barlık RSI değeri de 35 ten küçük olacak.

Bu 2 koşulun her ikisi de geçerli olduğu anda sisteminiz sonuç verecektir.

OR ile birleştirme :

C>MOV(C,5,E) OR RSI(C,14)<35

Formülü bu şekilde OR ile yazarsak şunu demiş oluruz:

Yukarıdaki 2 koşuldan sadece bir tanesi bile geçerli olduğu anda sonuç ver.

Bu konuda dikkat edilmesi gereken bazı detaylar vardır.

Kesişme zamanlarını bulmak için koşulların önemli bir kısmı CROSS fonksiyonu ile yazılmaktadır.

Bu durumda 2 koşulun birleştirilmesinde karşımıza bir sorun çıkar. Birden fazla koşulumuz olsun ve her ikisinde de CROSS fonksiyonu kullandığımızı varsayalım. Bu 2 koşulu AND ile birleştirdiğimiz takdirde, her 2 kesişmenin aynı anda (aynı barda) gerçekleşmesi gerekir. Bu da pratikte pek mümkün değildir. Bu sebeple koşullardan birisini (veya her ikisini de) > < işaretlerini kullanarak yazmak gerekir.

Cross fonksiyonunun şablonu :

Cross(Data1,Data2) şeklindedir.

Buradaki koşulu kesişme yerine > / < şeklinde yazmak istersek yapılması gereken şudur :

Data1>Data2 şeklinde yazmak.

  

2 tane koşul varken hangisini > / < şekline dönüştüreyim derseniz aslında yapmanız gereken normalde ikisini de büyüktür - küçüktür şeklinde yazmak olmalıdır.

Yukarıdaki şekle bakınız.  13 Ekim gününde MACD’ye göre kesişme gerçekleşmiştir. Bununla beraber ortalamaların kesişmesi gerçekleşmemiştir.

MACD koşulunu kesişme şeklinde (CROSS ile) bıraktığınızı ve hareketli ortalama kesişmesini MAV(C,5,E)>MAV(C,15,E) şeklinde yazdığınızı düşünelim.

13 Ekim günü hareketli ortalama koşulu henüz gerçekleşmediği için sistemin bütünü sonuç vermeyecektir.

5 günlük hareketli ortalamanın 15 günlük hareketli ortalamanın üstüne çıktığı anda da MACD kesişmesi oluşmadığı için (daha önceden kesişme gerçekleşti çünkü) 15 Ekim gününde de 2 sistemin birlikte çalışması için gerçekleşme sonucu elde edemeyeceksiniz.

Eğer her 2 koşulu da > işareti ile yazarsanız 15 Ekim barında koşullarınız gerçekleşti sonucu alırsınız.

Burada belirleyici olan sizin beklentilerinizdir.

Koşullardan birisi sizin için daha önemli (belirleyici) olabilir. Ve kesişme olduğu anda (diğer koşullarda uygun ise) alırım, yoksa bir sonraki kesişmeyi beklerim diyebilirsiniz.

O zaman o koşulu kesişme kuralı ile tutmanız gerekir.

Koşulların birleştirilmesinde temel mantık bu şekildedir. Koşul sayısı arttıkça CROSS kullanımı zorlaşır. Bu sebeple CROSS içeren koşullarınızın formüllerini > veya < işareti kullanacak şekilde değiştirmenizde fayda vardır.